१४ एप्रिल २०२५ : मुंबईकरांसाठी एक दिलासादायक बातमी आहे. वाढत्या उन्हाळ्याच्या झळा लक्षात घेता, मध्य रेल्वेने प्रवाशांना आरामदायी सेवा देण्यासाठी मोठा निर्णय घेतला आहे. बुधवारपासून दररोज ८० वातानुकूलित (AC) लोकल गाड्या धावणार असून, यामुळे हजारो प्रवाशांचा प्रवास अधिक सुखकर होणार आहे.

वाढत्या उष्णतेचा विचार करून घेतलेला निर्णय

मुंबईत गेल्या काही आठवड्यांपासून तापमानाचा पारा चढलेला आहे. या उष्म्यामुळे लोकलने प्रवास करणाऱ्या नागरिकांना त्रास सहन करावा लागत होता. हीच गरज लक्षात घेऊन मध्य रेल्वेने आपली वातानुकूलित लोकल सेवा वाढवण्याचा निर्णय घेतला आहे. यापूर्वी दररोज ६६ AC लोकल फेऱ्या होत्या, आता त्यात वाढ करून त्या ८० करण्यात आल्या आहेत.

सोमवार ते शनिवारपर्यंत AC लोकल सेवा

ही सुधारित AC लोकल सेवा सोमवार ते शनिवार या दरम्यान धावणार आहे. रविवार आणि सार्वजनिक सुट्ट्यांमध्ये सध्या उपलब्ध असलेली सामान्य लोकल सेवा कायम राहणार आहे. या बदलामुळे मुख्य मार्गावरील प्रवाशांना विशेषतः शासकीय कर्मचारी, खाजगी क्षेत्रातील कामगार, विद्यार्थी, आणि वृद्धांना आरामदायी प्रवासाचा लाभ होणार आहे.

सध्याच्या लोकल सेवेत मोठा विस्तार नाही

मध्य रेल्वेच्या चौकटीत, मुख्य मार्ग, हार्बर मार्ग, ट्रान्स-हार्बर मार्ग तसेच बेलापूर-उरण आणि नेरूळ-उरण मार्गिकांवर मिळून दररोज सुमारे १८१० लोकल फेऱ्या चालवल्या जातात. या एकूण फेऱ्यांमध्ये वाढ करण्यात आलेली नाही, मात्र काही नियमित लोकल गाड्यांच्या जागी AC लोकल चालवण्यात येणार आहे. म्हणजेच वेळापत्रकात बदल होणार नाही, पण प्रवासाचा दर्जा निश्चितच उंचावणार आहे.

AC लोकल गाड्यांचा उपलब्ध ताफा

मध्य रेल्वेकडे सध्या ७ वातानुकूलित लोकल ट्रेन सेट्स उपलब्ध आहेत. यातील ६ गाड्या आधीपासूनच सेवेत आहेत, तर सातवी गाडी देखभाल आणि चाचणी पूर्ण करून सेवेत दाखल करण्यात आली आहे. त्यामुळे अधिकाधिक फेऱ्यांमध्ये AC ट्रेनचा अनुभव घेता येणार आहे.

AC लोकल गाड्यांचे नवीन वेळापत्रक

अप मार्ग (सीएसएमटीकडे जाणाऱ्या गाड्या):

• सकाळी ७:३४ – कल्याण ते सीएसएमटी
• सकाळी १०:४२ – बदलापूर ते सीएसएमटी
• दुपारी १:२८ – ठाणे ते सीएसएमटी
• दुपारी ३:३६ – ठाणे ते सीएसएमटी
• सायंकाळी ५:४१ – ठाणे ते सीएसएमटी
• सायंकाळी ७:५६ – ठाणे ते सीएसएमटी
• रात्री ९:३५ – ठाणे ते सीएसएमटी

डाउन मार्ग (सीएसएमटीहून बाहेर पडणाऱ्या गाड्या):

• सकाळी ८:४८ – सीएसएमटी ते ठाणे
• सकाळी ११:४६ – सीएसएमटी ते ठाणे
• दुपारी २:४८ – सीएसएमटी ते ठाणे
• सायंकाळी ४:५६ – सीएसएमटी ते ठाणे
• सायंकाळी ६:५८ – सीएसएमटी ते ठाणे
• रात्री ८:४५ – सीएसएमटी ते ठाणे
• रात्री १०:५५ – सीएसएमटी ते ठाणे

प्रवाशांसाठी फायदेशीर पाऊल

ही वाढलेली वातानुकूलित सेवा कामावर जाणाऱ्या आणि परत येणाऱ्या प्रवाशांसाठी विशेषतः फायदेशीर ठरणार आहे. मुंबईतील उष्माघातजन्य परिस्थितीत AC लोकलमधून प्रवास केल्यास शरीराला थोडा विरंगुळा मिळतो. यामुळे आरोग्यावर होणारा दुष्परिणामही टळण्यास मदत होईल.

भविष्यातील अपेक्षा

मध्य रेल्वेचा हा उपक्रम निश्चितच प्रशंसनीय आहे. परंतु मुंबईतील प्रवासी संख्येला लक्षात घेता भविष्यात AC लोकल गाड्यांची संख्या आणि रूट कव्हरेज वाढवणे गरजेचे आहे. विशेषतः हार्बर आणि ट्रान्स-हार्बर मार्गांवरही AC सेवा सुरू झाल्यास, अनेक प्रवाशांना याचा मोठा फायदा होईल.

ठाणे – मुरबाड तालुक्यातील प्रस्तावित काळू धरण प्रकल्पाच्या भूसंपादन व पुनर्वसनाच्या संदर्भात ठाणे जिल्हाधिकारी कार्यालयात एक महत्त्वपूर्ण बैठक नुकतीच पार पडली. या बैठकीमध्ये शेतकऱ्यांच्या बाजूने ठोस भूमिका मांडत आमदार किसान कथोरे यांनी ‘आधी पुनर्वसन मगच धरण’ ही प्रमुख मागणी जोरदारपणे मांडली.

काळू धरणामुळे मुरबाड तालुक्यातील अनेक गावे बाधित होणार असून, त्या गावांतील शेतकऱ्यांचे आणि ग्रामस्थांचे भवितव्य धोक्यात येणार आहे. या पार्श्वभूमीवर आयोजित बैठकीत शेतकऱ्यांच्या प्रश्नांना आवाज देताना आमदार कथोरे यांनी प्रशासनाला स्पष्टपणे सांगितले की, पुनर्वसनाची ठोस कार्यवाही होईपर्यंत धरण प्रकल्प पुढे नेऊ नये.

ते म्हणाले, “पुनर्वसन कुठे आणि कसे करणार आहात? भूसंपादनाचा मोबदला किती देणार आहात? आणि शेतकऱ्यांचे भविष्य काय असेल? हे सगळे प्रश्न अजूनही अनुत्तरीत आहेत. त्यामुळे शेतकऱ्यांना विश्वासात घेणे आवश्यक आहे. त्यांच्याशी सल्लामसलत न करता कोणताही निर्णय घेऊ नये.”

या बैठकीस ठाणे जिल्हाधिकारी मा. श्री. अशोक शिनगारे, ठाणे जिल्हा भूमी अभिलेख अधीक्षक श्री. रेडकर, पाटबंधारे विभागाचे अधीक्षक अभियंता श्री. नलावडे, जिल्हा परिषदेचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी श्री. रोहन घुगे, उपमुख्य कार्यकारी अधिकारी, पुनर्वसन अधिकारी, प्रांताधिकारी श्री. सर्जेराव म्हस्के पाटील (कल्याण), सार्वजनिक बांधकाम विभाग व वनविभागाचे अधिकारी तसेच इतर संबंधित अधिकारी मोठ्या संख्येने उपस्थित होते.

या बैठकीत शेतकऱ्यांच्या वतीने अनेक प्रश्न उपस्थित करण्यात आले. यामध्ये पुनर्वसनासाठी पर्यायी जागेची उपलब्धता, पुनर्वसनाच्या सुविधांची पूर्तता, आर्थिक मोबदल्याचा दर, सामाजिक-सांस्कृतिक विस्थापन यांचा समावेश होता. अनेक वर्षांपासून आपल्या जमिनीवर शेती करत असलेल्या शेतकऱ्यांच्या भावनांचा आदर करत, त्यांचे हक्क अबाधित ठेवण्याची मागणी आमदार कथोरे यांनी केली.

“१ मे २०२५ पर्यंत बाधित गावांचा आराखडा तयार करून ग्रामसभा किंवा विशेष सभा घेऊनच पुढील निर्णय घ्यावेत,” अशी मागणी करत त्यांनी प्रशासनास ठोस वेळमर्यादा दिली आहे. त्यामुळे या मुद्यावर लवकरच कारवाई होण्याची शक्यता आहे.

शेतकऱ्यांच्या हितासाठी असलेल्या या बैठकांमध्ये फक्त आकडेमोड न करता मानवी भावनांनाही महत्त्व द्यावे, असे मत आमदार कथोरे यांनी व्यक्त केले. ते म्हणाले, “धरणाचा विकास महत्वाचा असला तरी तो शेतकऱ्यांच्या विनाशावर आधारित असू नये. विकास आणि पुनर्वसन या दोन्ही एकत्र आणि समांतरपणे चालले पाहिजेत.”

या बैठकीमध्ये उपस्थित असलेल्या अधिकाऱ्यांनीही शेतकऱ्यांच्या भावना समजून घेत पुढील प्रक्रिया शेतकऱ्यांच्या हितासाठी पारदर्शकपणे राबवली जाईल असे आश्वासन दिले. जिल्हाधिकारी श्री. शिनगारे यांनी सांगितले की, “शेतकऱ्यांचे पुनर्वसन हेच प्राधान्य असून, शासनाची भूमिका देखील हीच आहे. सर्व संबंधित विभागांचे समन्वय साधून लवकरच याबाबत एक आराखडा तयार करण्यात येईल.”

भूसंपादन हा नेहमीच एक संवेदनशील विषय राहिला आहे. यामुळे अनेक वेळा संघर्ष, आंदोलन आणि सामाजिक असंतोष निर्माण होतो. त्यामुळे अशा प्रकल्पांमध्ये सहभागी सर्व पक्षांनी समन्वयाने आणि विश्वासाने काम करणे अत्यावश्यक आहे.

या बैठकीचे विशेष महत्त्व असे आहे की, आमदार कथोरे यांनी फक्त राजकीय भूमिका घेतली नाही, तर प्रत्यक्ष उपस्थित राहून शेतकऱ्यांच्या समस्यांना आवाज दिला. त्यामुळे या प्रकल्पाच्या प्रक्रियेत शेतकऱ्यांना न्याय मिळण्याची शक्यता वाढली आहे.

आगामी काळात प्रशासनाने या बैठकीमध्ये व्यक्त केलेल्या मागण्यांची योग्य दखल घेत, शेतकऱ्यांशी चर्चा करून पुनर्वसनाचे नियोजन पारदर्शकपणे आणि वेळेत पूर्ण करावे, हीच सर्वांची अपेक्षा आहे.

टीप: वरील लेखाची माहिती आमदार किसान कथोरे यांच्या अधिकृत फेसबुक पेजवर प्रसिद्ध झालेल्या पोस्टवर आधारित आहे.