पुणे | १७ मे २०२५ – पुणे शहरातील साहित्यप्रेमींना लाभलेला एक अविस्मरणीय अनुभव म्हणजे ब्रह्मकमळ संस्थेच्या वतीने आयोजित केलेला अखिल भारतीय साहित्य महामंडळ पदाधिकाऱ्यांचा सत्कार समारंभ आणि त्यानंतरचा रसाळ मुशायरा. उत्सवाची रंगत, साहित्यिकांची ऊबदार उपस्थिती आणि सर्जनशील संवादामुळे हा कार्यक्रम लक्षात राहणारा ठरला.
कार्यक्रमाचे आयोजन ब्रह्मकमळ या संस्थेच्या वतीने करण्यात आले होते, जी गेल्या अनेक वर्षांपासून साहित्यिक उपक्रम, गजल कट्टे आणि सांस्कृतिक सादरीकरणांद्वारे महाराष्ट्रातील साहित्य क्षेत्रात सक्रिय आहे. यावेळी महामंडळाचे अध्यक्ष मिलिंद जोशी, कार्यवाह सुनीताराजे पवार, आणि कोषाध्यक्ष विनोद कुलकर्णी यांचा विशेष सत्कार करण्यात आला.
कार्यक्रम सायंकाळी ५.३० वाजता सुरू होणार होता, पण नेहमीच्या साहित्यमय उत्साहाने तो थोडा उशिरा, ६ वाजल्यानंतर सुरू झाला. मात्र, उपस्थितांचा उत्साह ओसंडून वाहणारा होता. विशेष म्हणजे, अध्यक्ष मिलिंद जोशी कार्यक्रमाच्या आधीच, तब्बल दीड तास आधी, म्हणजे ४.३० वाजताच पोहोचले. त्यामुळे आयोजकांना आणि साहित्यप्रेमींना त्यांच्याशी खुल्या दिलाने संवाद साधण्याची संधी मिळाली.
या अनौपचारिक चर्चेत, त्यांनी ब्रह्मकमळ संस्थेच्या कार्याची सखोल माहिती विचारून घेतली. संस्थेच्या नावाची संकल्पना, तिचे उद्दिष्ट आणि आतापर्यंतचे वाटचाल समजून घेतल्यावर त्यांनी मनापासून कौतुक केले. त्यांच्या वाणीतील आत्मीयता आयोजकांसाठी एक मोठा बळ देणारा क्षण ठरला.
या सत्कार समारंभाचा केंद्रबिंदू ठरली एक महत्वाची मागणी – गजल कट्टा पुन्हा एकदा अखिल भारतीय साहित्य संमेलनात मानाने स्थान मिळावे. गजलकारांच्या भावना, मागण्या आणि प्रस्ताव याविषयी खुल्या दिलाने चर्चा झाली. विश्‍वास कुलकर्णी यांनी ही मागणी अगदी जोरकसपणे मांडली आणि उपस्थित सर्वांनी याला पाठिंबा दर्शवला. विशेष म्हणजे, मंचावरूनही हीच मागणी गाजली आणि तिन्ही पदाधिकाऱ्यांनी त्यावर सकारात्मक प्रतिसाद दिला.
अध्यक्ष मिलिंद जोशी यांनी आपल्या भाषणात स्पष्टपणे सांगितले की, “वर्ध्याच्या साहित्य संमेलनानंतर जे काही त्रुटी राहिल्या, त्या यापुढे होणार नाहीत. जशी गजलेत इस्लाह ही परंपरा असते, तशी आम्हीही संमेलनाचे इस्लाह करणार आहोत.” त्यांच्या या मिश्किल पण आत्मविश्वासपूर्ण विधानाने संपूर्ण सभागृहात आनंदाचे हास्य उमटले.
ते पुढे म्हणाले, “आम्ही आश्वासन देत नाही, तर शब्द देतो. आणि दिलेला शब्द पूर्ण करतो.” या शब्दांनी उपस्थितांची मने जिंकली. त्यांच्या या आश्वासक भाषणाने अनेक गजलकार, साहित्यिक, कवी यांना नव्या आशेचा किरण दाखवला.
या कार्यक्रमानंतर झालेला मुशायरा देखील तितकाच दर्जेदार आणि रसिकप्रिय ठरला. अनेक नवोदित आणि प्रसिद्ध कवी-शायरांनी आपल्या गजला, कविता सादर करत रसिकांचे मन जिंकले. सभागृहातील शांततेत उमटणाऱ्या शब्दांमधून भावना, विचार आणि सौंदर्य यांचे सजीव दर्शन घडत होते.
हा संपूर्ण कार्यक्रम केवळ एक औपचारिक सत्कार नव्हता, तर तो होता – साहित्यिक नात्यांना नवसंजीवनी देणारा एक सोहळा. ब्रह्मकमळसारख्या संस्था आणि अखिल भारतीय साहित्य महामंडळ यांच्यातील समन्वय भविष्यात अधिक सामर्थ्यशाली उपक्रमांना जन्म देईल, हे या कार्यक्रमातून स्पष्ट झाले.
कार्यक्रमाच्या यशस्वी आयोजनासाठी ब्रह्मकमळच्या सर्व कार्यकर्त्यांनी अथक परिश्रम घेतले. संयोजनातील सातत्य, साहित्यिकांचे आदरातिथ्य आणि संवादातील पारदर्शकता यामुळे हा कार्यक्रम केवळ एक सायंकाळीचा क्षण न राहता, भविष्यातील साहित्यप्रवासाचा एक महत्त्वाचा टप्पा ठरला.
निष्कर्ष
१७ मे २०२५ चा हा दिवस, पुण्यात घडलेला हा कार्यक्रम, आणि त्यातून मिळालेला आत्मीय साहित्यिक संवाद – हे सगळं महाराष्ट्राच्या साहित्यिक विश्वात एक सकारात्मक परिवर्तन घडवून आणण्याच्या दिशेने उचललेलं पाऊल आहे. गजलला मुख्य प्रवाहात मानाचं स्थान मिळवून देण्यासाठी केलेला प्रयत्न यशस्वी ठरेल, अशीच आशा आता संपूर्ण गजलप्रेमी समाजाला आहे.
साहित्य हे संवादाचं, समजुतीचं आणि सौंदर्याचं माध्यम आहे. आणि अशा कार्यक्रमांमधून त्याचा खरा अर्थ समोर येतो.
लेखक: श्री. किरण भालेराव
प्रकाशन: बदलापूर टाइम्स
फोटो सौजन्य: ब्रह्मकमळ संस्था
