राजकारण, उपरोध आणि जबाबदारी: सांगलीतील घटनेवरून निर्माण झालेला नवा विचारविवाद
१५ एप्रिल २०२५ रोजी सांगली जिल्ह्यात घडलेली एक घटना सध्या महाराष्ट्राच्या राजकारणात चर्चेचा विषय ठरली आहे. हिंदुत्ववादी नेते व शिवप्रतिष्ठान हिंदुस्थानचे संस्थापक संभाजी भिडे उर्फ मनोहर भिडे यांच्यावर कुत्र्याने हल्ला केल्याच्या घटनेनंतर राज्यातील राजकीय वातावरण ढवळून निघाले आहे. या घटनेवर राजकीय नेत्यांनी केलेल्या उपरोधिक प्रतिक्रिया, माध्यमांची भूमिका, आणि जनतेचा दृष्टिकोन — या साऱ्यामुळे एक व्यापक सामाजिक आणि राजकीय चर्चा सुरु झाली आहे.
घटनाक्रम – एक साधी घटना, मोठा परिणाम
सांगली जिल्ह्यातील एका गावात भिडे गुरुजी एका समर्थकाच्या घरी जेवणासाठी गेले असताना, एका कुत्र्याने त्यांच्यावर अचानक हल्ला केला. या हल्ल्यात ते किरकोळ जखमी झाले आणि त्यांना तातडीने रुग्णालयात दाखल करण्यात आले. डॉक्टरांनी त्यांना दोन इंजेक्शन देऊन विश्रांतीचा सल्ला दिला असून सध्या त्यांची प्रकृती स्थिर आहे.
दुर्दैवाने घडलेली ही वैयक्तिक घटना काही वेळातच एक मोठा राजकीय मुद्दा बनली. या घटनेवर अनेक राजकीय नेत्यांनी उपरोधिक भाषेत प्रतिक्रिया दिल्या, ज्यामुळे संवादाचा दर्जा आणि मर्यादांचा प्रश्न ऐरणीवर आला आहे.
राजकीय प्रतिक्रिया – टीका की टोकाचा उपरोध?
या घटनेवर प्रतिक्रिया देताना अनेक नेत्यांनी उपहासात्मक भाषा वापरली. काँग्रेसचे नेते विजय वडेट्टीवार म्हणाले, “कुत्र्याला कुणाला चावावे हे कळले नाही, याचे वाईट वाटते.” ही टिप्पणी स्पष्टपणे उपरोधिक आहे, आणि ती भिडे गुरुजींच्या वैचारिक भूमिकेवर अप्रत्यक्ष टीका करणारी वाटते.
राष्ट्रवादी काँग्रेसचे आमदार जितेंद्र आव्हाड यांनी म्हटले, “महत्त्वाच्या माणसाला चावल्याशिवाय कुत्रे काही उचलले जात नाहीत.” या विधानातून त्यांनी भिडे गुरुजींच्या सामाजिक स्थानावर उपहास केला आहे.
शिवसेनेचे आमदार अमोल मिटकरी यांनी तर यावर अधिक बोचरी टिप्पणी करत विचारले, “त्यांना चावलेला कुत्रा वाघ्या तर नव्हता ना?” या प्रश्नातून त्यांनी भिडे गुरुजींवर आणि त्यांच्या कार्यपद्धतीवर निशाणा साधला आहे.
या विधानांमुळे राजकीय वातावरण तापले असून, काही पक्षांनी या प्रकरणाची विशेष तपास यंत्रणा (SIT) मार्फत चौकशी करण्याची मागणी केली आहे. मात्र, अशी मागणी उपरोधाने की खर्‍या हेतूने केली जात आहे, हे स्पष्ट नाही.
संवादाची पातळी – राजकीय सभ्यता हरवत चालली?
या संपूर्ण प्रकरणातून सर्वात मोठा प्रश्न जो निर्माण होतो, तो म्हणजे – आपला राजकीय संवाद किती सुसंस्कृत आहे? वैयक्तिक आघाताच्या घटनेवर असा उपरोध वापरणे कितपत योग्य आहे? वैचारिक मतभेद असणे हे लोकशाहीत सामान्य आहे, परंतु त्यामुळे वैयक्तिक घटनांवर अशा प्रकारे प्रतिक्रिया देणे ही संवेदनशीलतेच्या अभावाची लक्षणं आहेत.
नेत्यांकडून संयम आणि सभ्यतेची अपेक्षा असते, कारण त्यांचं प्रत्येक विधान जनतेपर्यंत पोहोचतं आणि त्याचा समाजावर परिणाम होतो. उपरोध, विखारी शब्द आणि वैयक्तिक टोमणे यामुळे राजकारणात संवादाची पातळी खालावते, आणि सामाजिक सलोखा ढासळण्याचा धोका वाढतो.
माध्यमांची भूमिका – जबाबदारीची गरज
या प्रकारच्या संवेदनशील घटनांमध्ये माध्यमांची भूमिका अत्यंत महत्त्वाची ठरते. एखाद्या विधानाचे वृत्तांकन करताना, केवळ खळबळजनक मजकूर मथळ्यात देण्याऐवजी, त्याच्या संपूर्ण पार्श्वभूमीचा आणि परिणामांचा विचार करणे आवश्यक असते. माध्यमांनी केवळ सनसनाटी निर्माण करण्यासाठी बातम्या सादर केल्या, तर समाजात चुकीचे संदेश पसरू शकतात.
जनतेचा दृष्टिकोन – भावनांपेक्षा विवेक महत्त्वाचा
नागरिकांनीही अशा घटनांकडे भावनांच्या आहारी न जाता समजूतदारपणे पाहण्याची गरज आहे. प्रत्येक विधानावर उग्र प्रतिक्रिया देण्याऐवजी, विवेक आणि तटस्थता बाळगणे आवश्यक आहे. राजकारणी आपल्या हेतूंनी बोलतात, परंतु जनतेने त्याचा परिणाम आणि संदेश समजून घेणे गरजेचे आहे.
निष्कर्ष – सभ्य राजकारणाची गरज
संभाजी भिडे यांच्यावर झालेली कुत्र्याची हल्ला ही एक वैयक्तिक आणि दुर्दैवी घटना होती. मात्र त्यानंतर निर्माण झालेला राजकीय वाद, आणि नेत्यांच्या उपरोधिक प्रतिक्रियांमुळे एक गंभीर प्रश्न समोर आला आहे – राजकारणामध्ये आज आपण कुठे उभे आहोत?
लोकशाहीमध्ये मतभेद आवश्यकच आहेत, परंतु ते व्यक्त करताना एकमेकांचा सन्मान राखणे आणि संवाद सुसंस्कृत ठेवणे ही सर्वच पक्षांच्या नेत्यांची जबाबदारी आहे. माध्यमांनी देखील या चर्चेत जबाबदारीने सहभाग घ्यावा आणि जनतेनेही भावनेच्या आहारी न जाता विवेकाने विचार करावा.
ही घटना एक संदेश देते – राजकारणात तात्कालिक फायदा मिळवण्यासाठी आपण जर मर्यादा ओलांडत गेलो, तर दीर्घकालीन सामाजिक परिणाम गंभीर स्वरूपाचे होऊ शकतात. म्हणून, आज गरज आहे ती सुसंवादाची, संयमाची आणि परस्पर सन्मानाच्या मूलभूत तत्वांची.
