BadlapurCity | मुंबई ते ठाणे – एशियाच्या पहिल्या प्रवासाची गौरवगाथा
भारतीय रेल्वेचा १७२ वा वर्धापनदिन!
मुंबई ते ठाणे – एशियाच्या पहिल्या प्रवासाची गौरवगाथा
16 एप्रिल 1853 – भारताच्या नवयुगाची पहिली घंटा वाजली होती… आणि आज 172 वर्षांनी आपण त्या ऐतिहासिक दिवशीचा गौरव साजरा करत आहोत.
आजचा दिवस म्हणजे प्रत्येक भारतीयासाठी अभिमानाचा आणि आठवणींनी भारलेला. कारण याच दिवशी, दि. १६ एप्रिल १८५३, भारतातीलच नव्हे तर संपूर्ण आशिया खंडातील पहिली रेल्वेगाडी धावली होती. आणि विशेष म्हणजे ही गाडी आपल्या मुंबई शहरातूनच – बोरीबंदर ते ठाणे – असा २१ मैल (३४ किमी) प्रवास करत इतिहास घडवत होती!
स्वप्नवत प्रवासाची सुरुवात…
या ऐतिहासिक प्रवासामागे होते मुंबईचे शिल्पकार नाना शंकरशेठ आणि सर जमशेदजी जीजीभॉय यांचे पुढाकार, आणि त्यांना साथ होती ग्रेट इंडियन पेनिन्सुला रेल्वे (GIPR) या इंग्रजी संस्थेची.
१४ डब्यांची ही गाडी वाफेवर चालणाऱ्या साहिब, सिंध आणि सुलतान या तीन इंजिनांनी खेचली जात होती. गाडी सुरू होण्यापूर्वी २१ बंदुकांची सलामी, बँडचा गजर, आणि बघ्यांची प्रचंड गर्दी… हे दृश्य म्हणजे नक्कीच स्वप्नवत असावं!
“गाडी बिनबैलाची धावत होती, हे लोकांना अचंबित करणारं होतं. गाडीच्या मार्गावर बैल-घोड्यांशिवाय धावणारी ही चमत्कारी रचना पाहण्यासाठी भायखळा, कुर्ला, परळ, भांडुप भागात लोकांनी गर्दी केली होती.”
गाडी दुपारी ३:३५ वाजता बोरीबंदरहून निघाली आणि ४:४५ वाजता ठाण्यात पोहोचली. तेथे अतिथ्यसत्कार, अल्पोपहार आणि शुभेच्छांचा कार्यक्रम आयोजित करण्यात आला.
पहिल्या प्रवासातले खास क्षण
- गाडीतून प्रवास करणाऱ्यांमध्ये अनेक ब्रिटिश अधिकारी आणि सन्माननीय पाहुणे होते.
- सर जमशेदजी जीजीभॉय आणि नाना शंकरशेठ स्वतःही प्रवाशांमध्ये होते.
- दुसऱ्या दिवशी म्हणजे १७ एप्रिल १८५३, विशेष गाडीतून सर जमशेदजींनी आपल्या कुटुंबासह परतीचा प्रवास केला.
या सर्व प्रसंगांचं अत्यंत सुंदर आणि तपशीलवार चित्रण केलं आहे श्रीनिवास साठे यांच्या ‘अग्नीरथ’ या पुस्तकात. तसेच Seema Sharma यांचे ‘India Junction’ आणि भारतीय रेल्वे बोर्डाचे 1953 मधील अधिकृत दस्तावेज या घटनांना साक्षीदार आहेत.
भारतीय रेल्वे – एक प्रवास, अनेक कथा
गेल्या १७२ वर्षांपासून भारतीय रेल्वे हे देशाच्या आर्थिक, सामाजिक आणि सांस्कृतिक विकासाचं आधारस्तंभ बनले आहे. दररोज लाखो प्रवासी, हजारो किलोमीटरचा प्रवास, आणि अखंड सेवा – ही आहे आपली रेल्वे!
रेल्वेने भारताला जोडणं इतकंच नाही, तर तो जनतेचा विश्वास, आठवणींचा प्रवास आणि भविष्यातील दिशा ठरली आहे.
वाचकांनो, तुमची आठवण सांगा!
तुमचं पहिलं रेल्वे प्रवासाचं आठवणीतलं क्षण कोणतं होतं? मुंबईहून कुठे गेला होता पहिल्यांदा?
आमच्या कमेंट सेक्शनमध्ये तुमच्या आठवणी शेअर करा किंवा Instagram वर @BadlapurTime हॅशटॅग वापरून फोटो पोस्ट करा – काही खास आठवणींना प्रसिद्धी मिळेल आपल्या पेजवर!
भारतीय रेल्वेला सलाम!
BadlapurCity तर्फे सर्व रेल्वे कर्मचारी, अभियंते, आणि सेवा देणाऱ्या प्रत्येक रेल्वे कर्मचाऱ्यांना सलाम. तुमच्या अथक परिश्रमांमुळेच आजही भारतीय रेल्वे ही भारताची जीवनवाहिनी बनली आहे.
संदर्भ:
- ‘अग्नीरथ’ – श्रीनिवास साठे
- India Junction: A Window to the Nation – Seema Sharma
- Indian Railways One Hundred Years (1853-1953) – रेल्वे बोर्ड, भारत सरकार
तयार: BadlapurCity न्यूज डेस्क
दिनांक: १६ एप्रिल २०२५
#IndianRailways #RailwayAnniversary #BadlapurCityNews #मुंबईठाणेरेल्वे #१६एप्रिल१८५३ #172YearsOfIndianRailways
